Draft Sörvey nedir, nasıl yapılır?

Draft Sörvey nedir?

Geminin yüklü deplasmanı ile boş deplasmanı arasındaki farkı, yani yüklenen yükün ağırlığını; Arşimet’in yüzen cisimler ağırlıkları kadar suyun yerini değiştirirler kanunundan faydalanarak bulunmasıdır.

Draft sörvey nasıl yapılır? 

İlk olarak geminin sancak iskele olmak üzere baş, vasat ve kıç draftları okunur. Daha sonra geminin balast ve tatlı su tanklarının iskandili ve deniz suyunun yoğunluğunu bulmak için deniz suyu örneği alınır (vasat draftın olduğu bölgeden draftın yarısı kadar denize salarak almak tavsiye edilir) {Örneğimizde deniz suyu yoğunluğu 1,017 tespit edilmiştir} ve yük hesabına geçilir.

Gemiye ait veriler:

deniz suyu yoğunluğu: 1,017 

LBP: 182 m baş draft markaları, baş dikmenin 0,8 m gerisinde 

vasat draft markaları, mastorinin (LBP boyun ortası) 0,4 m gerisinde 

kıç draft markaları, kıç dikmenin 0,75 m önündedir. 

Okunan draftların sancak-iskele aritmetik ortalaması alınır: 

baş draft (iskele):10,6 m baş draft (sancak):10,64 m (10,64+10,6)/2= 10,62 m 

Vasat draft (iskele):10,80 m vasat draft (sancak): 11,00 m (10,80+11,00)/2= 10,90 m 

Kıç Draft (iskele):10,95 m kıç draft (sancak):10,99 m (10,95+10,99)/2=10,97 m 

Trim ilk: Kıç Draft – Baş Draft = 10,97 – 10,62 = 0,35 m 

Gemilerin bütün stabilite bilgileri LBP (dikmeler arası boy)’a göre hesaplanır. Örnekteki geminin draft markaları dikmeler üzerinde olmadığından oran-orantı kurularak düzeltme uygulanır.

Yukarıdaki şekil kullanılarak draft markaları arasındaki boyun 182-(0,8+0,75)=180,45 m olduğu kolaylıkla görülür. Yapıcağımız hesapta LBP değerleri kullanacağı için aşağıdaki orantıyı kurarak draft markaları dikmelerin üzerindeymiş gibi hesaplarız:

Baş Draft için;

Kıç Draft için;

Vasat Draft için;

Baş draft markası baş dikmenin gerisinde ve trim kıça doğru olduğu için okuduğumuz değerden çıkartılır: 10,62 m – 0,00155 m = 10,61845 m

Vasat draft markası mastorinin gerisinde ve trim kıça doğru olduğu için okuduğumuz değerden çıkartılır: 10,90 m – 0,000776 m = 10,89922 m

Kıç Draft markası kıç dikmenin önünde ve trim de kıça doğru olduğu için okuduğumuz değere eklenir: 10,97 m + 0,00145 m = 10,97145 m

Düzeltmeler uygulandıktan sonra düzeltilmiş trim bulunur.

Düzeltilmiş trim = Düzeltilmiş kıç draft – Düzeltilmiş baş draft = 10,97145 m – 10,61845 m = 0,353 m’dir. Bundan sonraki formüllerde trim değeri olarak bu kullanılacak.

Stabilite kitaplarında bundan sonra yapacağımız 1. Ve 2. Trim düzeltmeleri için gereken değerler vasat draft karşılığı bulunacağından baş kıç draftlarının ortalamalarının ortalamasının ortalaması alınır: 

(6 x Vasat Draft + Baş Draft + Kıç Draft) / 8 

= (6 x 10,97145 + 10,61845 + 10,97145) / 8 = 10,873 m = Dmmm

10 draftlı gemilerde ise bu formül aşağıdaki gibi kullanılır:

{Baş draft + (4 x baş-vasat draft arasındaki draft)+(2xVasat draft)+(4xvasat-kıç draft arasındaki draft)+kıç draft} / 12

Daha sonra stabilite kitabının hidstatik değerlerinden 10,873 m karşılığı aşağıdaki değerler bulunur:

Deplasman= 37692,32   TPC=38,37    MCT=491,947   MCT+50cm=501,24   MCT-50cm=481,74  LCF(kıçtan mesafe)=89,064 m (mastoriye mesafesi= (182/2)-89,064=1,936 m

(0,353 x 1,936 x 38,37 x 100)/182 = + 14,408

1. Trim düzeltmesinin işareti; trimle LCF noktası aynı taraftalarsa (+), farklı taraflarda ise (-)’dir.

Örneğimizde trim kıça, LCF’de mastorinin gerisinde kaldığı için (+) çıkmıştır.

{(0,353)2 x (501,24 – 481,74) x 50} / 182 = +0,67

2. trim düzeltmesi her zaman (+)’dir.

List düzeltmesi için hidrostatik tablodan iskele vasat draft ve sancak vasat değeri karşılığı TPC bulunur. Sancak ve iskele vasat draft arasındaki fark alınır, işareti her zaman (+) dır.

TPC(farkı) x 6 x (Vasat draft farkı)= List düzeltmesi.

0,108 x 6 x 0,2 = 0,13 bulunur.

Düzeltilmiş deplasman= deplasman + 1. Trim düzeltmesi + 2. Trim düzeltmesi + List düzeltmesi    37692,32 + 14,408 + 0,67 + 0,13 = 37707,528

Hidrostatik Tablolardaki değerler 1025 tuzlu su yoğunluğuna göre yapılmıştır. Eğer bulunduğumuz deniz suyunun yoğunluğu farklıysa buna yoğunluk düzeltmesi yapılır:

(37707,528 x 1017) / 1025 = Final Deplasman = 37413,2

Draft Sörvey yükleme öncesi (initial)  constant’ı (gemide bilinmeyen ağırlıklar toplamı) bulmak için, finalde ise toplam yüklenen yük miktarını bulmak için yapılır. Örneğimiz yükleme sonrası (final) sörveydir. 

Initial Sörveyde deplasman= 10069 ve yükleme öncesi Balast + FW + Yakıt= 2090 MT olduğunu farz edelim. Finalde ise Balast + FW + Yakıt = 1270 MT olsun. (gemiler limanda jeneratörleri çalıştığı için yakıt harcar, yük almak için balast basar)

-Limanlarda sewage (tuvalet suyu) basmak yasak olduğu için, limanda harcanan FW (tatlı su) miktarı, others (sintine, slaç...) kısmına eklenir. Dolayısıyla yüklenen ya da tahliye edilen miktarı etkilemez. 

Yüklenen Yük miktarı

=( Final Deplasman – {balast+yakıt+FW(final)}) – (Initial Deplasman – {balast+yakıt+FW(initial)})

(37413,2 – 1270) – (10069 – 2090) = 28164,2  MT

NOT: Alman inşa gemilerin hidrostatik tablolarında lcf değeri yoktur. Bunun yerine triming factor fore ve triming factor aft değerleri vardır. Bu değerleri kullanarak lcf hesaplama formülü aşağıdaki gibidir. Trim faktör değerleri her zaman + (mutlak değer) alınacaktır. Sonuç - ise lcf -, sonuç + ise lcf + değerlidir.