Gemiler ambarlarına diledikleri kadar yük alamazlar. Alacakları yük miktarını kısıtlayan yükleme markaları vardır. ''Sigorta markaları'' da denen bu tür işaretler Uluslararası tüzüklerle 80 GRT den yukarı bütün gemilere uygulanması zorunlu olan, gemilerin bordalarına gösterilen biçimde işlenen ve ticaret gemilerinin her türlü şartlar altında emniyetle seyretmesini sağlama amacı güden simgelerdir Bu markalara Plimsol markaları da denir.
Gemilerin hangi bölgede en fazla hangi yükleme hattına kadar yük yükleyebileceğini gösteren yükleme hattı bölgeleri belirlenmiştir. Geminin, bulunduğu bölgedeki yükleme hattını geçmesine müsaade edilmez.
Genelde 100 metreden uzun gemiler maksimum alabilecekleri yükle yüklendiklerinde vasatlarında bel verirler (sagging). Yani, vasat draftları hesaplanandan bir miktar daha fazla olur. Gemi bu durumda maksimum deadweightine ulaşmasa dahi aşırı yüklenmiş (overloaded) olur.
Load line da kural açıkça yazılıdır, gemi hiçbir durumda maksimum yükleme hattını geçmemelidir. Tek istisna bulunduğu yerin deniz suyu yoğunluğunun oluşturacağı fresh water allowance miktarıdır. Genelde gemilerin stabilite hesapları 1,025 deniz yoğunluğuna göre yapılır. Bu gemi 1,000 tatlı suda yükleme yaptığında doğal olarak yaz yükleme hattını fresh water allowance kadar geçecektir. Bunun hesabı yapıldıktan sonra gemi halen yaz draftını geçiyorsa aşırı yüklenmiş gemi sayılır.
Bu bilgiler ışığında ticaret hayatında yaşanan sıkıntılardan bir örnek:
Güney Afrika doğu-batı ticaret hattında, yakıt, kumanya ve malzeme ikmalinde çok populerdir. Gemiler demirler ve ikmallerini tamamladıktan sonra demirden kalkmak için kılavuz kaptan talep ederler. Kılavuz kaptan gemiye çıkışı sırasında geminin yükleme hattını kontrol eder ve şüphelendiği durumda Güney Afrika Denizcilik Otoritesi (SAMSA) ya rapor eder. SAMSA tarafından durumun araştırılması için iki sörvey görevlendirilir. Yapılan hesaplamalar sonrası geminin aşırı yüklü olduğu tespit edilirse gemi tutuklanır.
Bu durumla karşılaşan geminin yapabileceği şeyler; balast basmak, tatlı su basmak, sahile yakıt vermek ya da cevher yükü taşıyorsa bending moment/shearing force değerlerinin müsaade ettiği ölçüde kendi kreynlerini kullanarak gemi ambarlarındaki yük dağılımını vasattan baş-kıç istikametinde değiştirmek sayılabilir.
Geminin aşırı yüklenmesi sonucu alınacak cezaların tümü sigorta kapsamı dışındadır. Bunun yanında gecikme süresi boyunca kiradan düşer (loss of hire). Eğer sahile yakıt vermek durumunda kalınırsa (sludge/slop olarak deklere edildiği sürece ücretsiz bir hizmet) armatör sahile verilen yakıtın sahibine karşı (genellikle kiracı) sorumlu olur ve bedelini ödemek zorunda kalır.
Deadweight hesabımda sorun yok, vasat draftın ne olacağı beni ilgilendirmez denilmemelidir. Aşırı yükleme sıkıntısı yaşamamak için kiracılar önceki benzer yüklemelerde tespit edilmiş sagging miktarı hakkında bilgilendirilmelidir. Yüklemenin bitimine yakın draftlar sık kontrol edilerek bel vermeyi en aza indirecek şekilde yükleme sonlandırılmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder